'We hebben iets negatiefs omgebogen naar iets positiefs'

Groningers grijpen versterkingsoperatie aan voor nieuw leven wierdewoning.

Geschreven door Esther Walstra

Gerard en Leen behoren tot de eerste Groningers wiens aardbevingshuis tijdens het versterken ook een heel nieuw leven kreeg. Hun historische wierdewoning op het Groninger Hogeland bleef aan de buitenkant bijna hetzelfde. Maar binnen heeft het vrijstaande huis een complete metamorfose ondergaan. 'Onze architect vroeg als eerste waar we graag oud willen worden', vertelt kunstschilder Leen, 'en vervolgens wat we het liefste thuis doen. Pas toen kwam het besef dat we hier, ondanks alles, toch een toekomst voor ons zagen.' Met de hulp van hun eigen architect werd het zwaar beschadigde huis, tegelijk met de versterking, omgetoverd in een nieuwe thuisbasis.

Foto: Esther Walstra

Geschiedenis

Het markante jarendertighuis van Leen Kaldenberg en Gerard Gerritsen steekt enigszins jeugdig af bij de middeleeuwse Donatuskerk, die achter hun huis een schaduw op hun tuin werpt. Beide monumenten ademen geschiedenis en zijn onderdeel van het beschermde dorpsgezicht van het wierdedorpje Leermens. Maar hoe authentiek het vooroorlogse huis er ook uitziet, eenmaal binnen stap je onmiskenbaar de 21e eeuw in. Strakke witte wanden, geborstelde betonnen vloeren en veel onbehandeld, ruw hout. Hierachter zijn allemaal stalen balken verstopt', vertelt Gerard terwijl hij op een smetteloze muur klopt. 'Ons huis is een stalen constructie geworden dat stevig verankerd staat op heel veel ijzeren palen. We grappen wel eens dat we op de Tafelberg wonen'.

Foto: Harry Cock

Breed uitzicht

Waar vroeger verschillende kamers waren, is nu een grote open ruimte met een breed uitzicht over het weidse Groninger land. Hond Bob kan ongehinderd door het huis drentelen om altijd weer terug te keren naar zijn de leren leunstoel in de hoek. Zijn lievelingsplekje. Vanuit de woonkamer is er ook zicht op de hoger gelegen vide, tegen het puntdak aan gebouwd. Een belangrijke plek voor Leen. 'Dat is mijn domein', wijst hij omhoog, 'een van de bonussen van de grote verbouwing.' Hij is verguld met het schildersatelier en de glazen dakkapel die voor een deel buiten de constructie steekt. Leen: 'Het ligt precies op het noorden, het noorderlicht is het beste schilderlicht'.

Foto: Harry Cock

Opnieuw uitvinden

De twee Groningers besloten om na jarenlange aardbevingsstress het lot in eigen handen te nemen. Hun kwetsbare huis, dat steeds verder verzakte, kwam na een periode van onzekerheid in aanmerking voor versterking. Gerard en Leen riepen de hulp in van Mint Architecten, een Gronings architectenbureau. Samen grepen ze de intensieve herstel- en versterkingsoperatie aan om hun woning helemaal opnieuw uit te vinden. Met het voorstel van de architect om de woning levensloopbestendig te maken vielen de puzzelstukjes op zijn plaats. 'We werden eindelijk weer blij als we het over ons huis hadden', vertelt Gerard, 'en dat was al heel lang niet gebeurd'.

Foto: Esther Walstra

Thuisgevoel

'Het herstellen van een beschadigd huis wordt doorgaans door aannemers en constructeurs uitgevoerd', legt directeur-architect Dianne Maas – Flim van Mint Architecten uit. 'Er wordt daarom vooral op een hele technische manier gekeken. Dat is ook logisch, de woning moet natuurlijk weer veilig worden gemaakt. Maar een huis is meer dan een constructie en stenen', vindt ze. 'Het gaat ook over een thuisgevoel, waar je je prettig voelt, waar je je passie uitoefent en waar je jezelf kan zijn. Dat is net zo belangrijk. Alle bewoners hebben daar recht op, zeker de mensen die aardbevingsschade hebben opgelopen', bepleit ze. 'Daarom hoop ik echt dat gedupeerde huiseigenaren voor zichzelf kiezen en een architect erbij betrekken. Zodat hun huis niet alleen versterkt en hersteld wordt, maar dat er tegelijk ook mooie woonwensen in vervulling kunnen gaan. Dat is namelijk hèt moment ervoor'.

Foto: Harry Cock

Tafel voor tien

'Ons huis heeft meer functionele ruimtes gekregen en toch lijkt het veel groter', vertelt Leen terwijl hij richting de enorme houten tafel loopt, het centrum van de woonkamer. 'Dit was voor mij heel belangrijk; een tafel voor minimaal tien personen in het midden van het huis. Ik hou ervan om te koken voor grote groepen. Een overblijfsel van mijn andere carrière als chef-kok', vertelt hij. 'Dat was dus een harde eis, er moet ruimte blijven voor tien eters'. Dat lukte en het eettafel staat nu ook dichterbij de nieuwe open keuken. 'Die zat vroeger aan de achterkant van het huis. Dat was voor mij, de kok, eigenlijk helemaal niet zo gezellig. Ik heb nu tijdens het koken contact met mijn gasten'. Gerard vertelt waarom de professionele keuken daar is weggehaald. 'Onze slaapkamer is er gebouwd. Op de begane grond, dus ook geschikt voor als we over een héle lange tijd oud zijn', lacht de gepensioneerde zorgmanager.

Foto: Harry Cock

Nieuw staal

Het karakteristieke huis aan de Wierdeweg in Leermens is weer honderd procent veilig. Het is vastgezet met dertien gigantische stalen palen die, dwars door de wierde, twintig meter de aarde ingaan. Een nieuwe metalen constructie loopt door het hele huis en verankeren de muren stevig. De woning is een grote open ruimte geworden waarin alle activiteiten in het huis samenkomen. Gerard: 'We hebben iets negatiefs omgebogen naar iets positiefs en dat voelt heel goed. Daarom blijft een deel van al dat nieuwe staal expres zichtbaar, ook van buitenaf. Dat wilden we graag, waarom zouden we de gebeurtenissen verhullen? De aardbevingen en de heropbouw horen nu bij de geschiedenis van ons huis'.

Foto: Harry Cock